Amur biały, znany również jako Ctenopharyngodon idella, jest interesującym przedstawicielem rodziny karpiowatych, który zyskał popularność zarówno w akwakulturze, jak i w wędkarstwie. Jego unikalne cechy biologiczne i adaptacyjne sprawiły, że stał się on przedmiotem wielu badań i dyskusji na całym świecie.
Amur – charakterystyka gatunku
Amur to ryba o wydłużonym, walcowatym ciele, które może osiągać długość do 150 cm i wagę do 45 kg. Jego ciało jest lekko bocznie spłaszczone, z szeroką głową i tępo zakończonym pyskiem. Na uwagę zasługują duże łuski, które tworzą charakterystyczny wzór siatki, a także wyraźne promieniste rowki na pokrywach skrzelowych. Grzbiet amura jest ciemnozielony, natomiast boki są jaśniejsze, co nadaje mu specyficzny wygląd.
W płetwie grzbietowej amura znajduje się 10 promieni, a w odbytowej 11. Cechą charakterystyczną tego gatunku jest jego zdolność do pokrywania się grubą warstwą śluzu podczas zimowania, co może być widoczne w postaci odpadających płatków.
Występowanie i siedliska
Amur biały pochodzi z Azji, a jego pierwotny zasięg jest trudny do ustalenia. Obecnie występuje w wielu regionach świata dzięki jego aklimatyzacji w różnorodnych ekosystemach. W Polsce pierwsze introdukcje miały miejsce w latach 60. XX wieku, a ryba ta obecnie zamieszkuje rzeki i jeziora w całym kraju.
Amur preferuje nizinowe rzeki oraz jeziora, gdzie żyje w stadach liczących od kilku do kilkunastu osobników. Zimuje gromadnie w pobliżu dna, co jest typowym zachowaniem dla tego gatunku w chłodniejszych miesiącach.
Jak odżywia się amur?
Młode osobniki amura białego początkowo żywią się zooplanktonem, ale już przy długości 6–10 cm zaczynają preferować roślinność wodną. Przewód pokarmowy amura wydłuża się wówczas do 2–2,5 długości ciała, co umożliwia mu efektywne trawienie roślin.
Amur jest znany z tego, że żywi się różnymi gatunkami makrofitów, w tym makroglonami jak gałęzatka czy ramienica. Preferuje młode rośliny o mięsistej tkance, podczas gdy rośliny o włóknistych i zlignifikowanych strukturach są zjadane rzadziej. Z wiekiem preferencje pokarmowe amura zmieniają się, a starsze ryby chętniej spożywają tkanki włókniste.
- Rośliny młode i mięsiste,
- Rzęsy i rdestnice,
- Makroglony,
- Rośliny do 80 cm wysokości, jak trzcina pospolita.
Wpływ na ekosystem
Wprowadzony do nowych ekosystemów amur biały może znacząco zmienić ich skład roślinny. Czasami jest celowo introdukowany do zbiorników wodnych, aby kontrolować nadmierną roślinność. Jednak intensywne zarybianie może prowadzić do całkowitego usunięcia roślin zanurzonych, co z kolei wpływa na zwiększenie obfitości fitoplanktonu i może prowadzić do zakwitów wody.
Rozród i rozwój amura białego
Amur biały dojrzewa w wieku od 4 do 7 lat, w zależności od warunków środowiskowych. W Malezji ryby te mogą dojrzewać już w wieku 14 miesięcy. Tarło odbywa się od kwietnia przez całe lato w strefie prądowej dużych rzek przy temperaturze 20–23 °C.
Ikra amura jest składana w otwartej toni wodnej i spływa z prądem rzeki. Jaja mają średnicę około 1,1 mm i pęcznieją po złożeniu, zwiększając swoją objętość 40–50 razy. Inkubacja trwa od 32 do 40 godzin przy temperaturze 27–29 °C.
Sztuczne tarło
W Polsce amur biały nie rozmnaża się w warunkach naturalnych. W związku z tym sztuczne tarło przeprowadza się w czerwcu i lipcu, co zapewnia utrzymanie populacji tego gatunku w naszych wodach.
Amur biały jest niezwykle istotnym gatunkiem w akwakulturze, a jego umiejętność adaptacji do różnych warunków środowiskowych jest kluczowa dla zachowania równowagi w ekosystemach wodnych.
Podsumowanie
Amur biały to fascynujący gatunek ryby, który zyskał uznanie na całym świecie ze względu na swoje właściwości biologiczne i użytkowe. Jego zdolność do adaptacji i wpływ na środowisko czynią go istotnym elementem w zarządzaniu ekosystemami wodnymi. Zrozumienie jego biologii i ekologii jest kluczowe dla skutecznego zarządzania populacjami amura białego w różnych częściach świata.
Co warto zapamietać?:
- Amur biały (Ctenopharyngodon idella) osiąga długość do 150 cm i wagę do 45 kg.
- Preferuje nizinowe rzeki i jeziora, żyjąc w stadach od kilku do kilkunastu osobników.
- Odżywia się głównie młodymi roślinami wodnymi, makroglonami oraz rzęsami.
- Dojrzewa w wieku 4-7 lat, a tarło odbywa się w temperaturze 20-23 °C.
- Sztuczne tarło w Polsce przeprowadza się w czerwcu i lipcu, ponieważ ryba nie rozmnaża się naturalnie.
